Verkiezingen 2025: Suriname stapt over op nieuw kiesstelsel
De algemene verkiezingen in Suriname op 25 mei 2025 markeren niet alleen de keuze van nieuwe volksvertegenwoordigers, maar ook de invoering van een nieuw kiesstelsel. Het parlement stemde eind 2023 in met deze historische wijziging, waarmee het districtenstelsel plaatsmaakt voor een systeem van landelijke evenredige vertegenwoordiging. Dit betekent dat elke stem voortaan even zwaar weegt, ongeacht waar in het land deze wordt uitgebracht.
Waarom een nieuw stelsel?
Het oude districtenstelsel, ingevoerd in 1987, zorgde voor een ongelijke verdeling van de 51 zetels in De Nationale Assemblée (DNA). Dunbevolkte districten waren oververtegenwoordigd, terwijl dichterbevolkte gebieden juist meer stemmen nodig hadden om zetels te behalen.
Dit systeem leverde opmerkelijke verschillen op. Zo behaalde de Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij (ABOP) van Ronnie Brunswijk in 2020 acht zetels met slechts 25.000 stemmen. Ter vergelijking: de Nationale Partij Suriname (NPS) van Gregory Rusland had ruim 32.000 stemmen nodig voor drie zetels.
Uitspraak van het Constitutioneel Hof
Het Constitutioneel Hof oordeelde eind 2022 dat het oude systeem in strijd was met de Surinaamse grondwet en internationale verdragen. Het hof wees erop dat de verdeelsleutel achterhaald was door demografische veranderingen en dat de positieve discriminatie van afgelegen districten moest stoppen. Deze uitspraak zette druk op de politiek om snel tot hervorming over te gaan.
Historisch moment
De invoering van het nieuwe stelsel werd breed gedragen door het parlement. Volksvertegenwoordigers noemden het een “historisch moment”, vooral vanwege de eensgezindheid waarmee de wetswijziging tot stand kwam. Het nieuwe stelsel wordt als eerlijker beschouwd, omdat het een evenredige vertegenwoordiging van de kiezers garandeert.
Politieke partijen in het nieuwe systeem
Met de verkiezingen van 2025 in zicht bereiden politieke partijen zich voor op de nieuwe realiteit. Grote spelers zoals de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP), de Nationale Democratische Partij (NDP) en de NPS staan tegenover partijen als ABOP, Pertjajah Luhur (PL), en nieuwkomers zoals Strei!
Het nieuwe kiesstelsel zal ongetwijfeld invloed hebben op de politieke verhoudingen in het land. Voor het eerst in decennia hebben alle stemmen daadwerkelijk dezelfde waarde, wat de Surinaamse democratie naar een nieuw niveau tilt.
