De aanloop naar de verkiezingen in Suriname op 25 mei 2025 belooft opnieuw een politieke thriller te worden. Partijen bereiden zich voor op een verkiezing die bepalend kan zijn voor de toekomst van de Surinaamse democratie. Ook zijn onzekerheden zich over het verkiezingsproces.
Verkiezingsdebat
Een bijzonder moment in deze verkiezingen is het geplande debat op 24 april in Nieuwspoort te Den Haag. Voor het eerst presenteren Surinaamse politieke leiders hun visies aan een internationaal publiek vanuit het hart van de Nederlandse democratie. Het debat, live te volgen via televisie en digitale kanalen, biedt diaspora-Surinamers een unieke kans betrokken te raken bij het politieke proces in hun geboorteland. Tegelijkertijd roept het vragen op over de invloed van de diaspora op binnenlandse aangelegenheden. Zo wordt het debat georganiseerd door SEWA 14.73. Er is momenteel geen openbare informatie beschikbaar die wijst op officiële banden tussen de organisatie Sewa 14.73 en het Ministerie van Binnenlandse Zaken (Biza) van Suriname. Het ministerie is primair verantwoordelijk voor de organisatie van verkiezingen, terwijl Sewa 14.73 bekendstaat als een maatschappelijke organisatie die zich richt op burgerparticipatie en gemeenschapsontwikkeling. Hoewel samenwerking tussen maatschappelijke organisaties en overheidsinstanties niet ongebruikelijk is, zijn er geen specifieke vermeldingen of documentatie gevonden die een formele relatie of samenwerking tussen Sewa 14.73 en het Ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigen.
Ondertussen toetsen organisaties zoals het Burgerinitiatief voor Participatie en Goed Bestuur (BINI), samen met het Surinaams bedrijfsleven (VSB) en economisten (VES), kritisch de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen. Thema’s als goed bestuur, mensenrechten en economische ontwikkeling worden nauwkeurig bekeken, om kiezers beter te informeren en bewuster te laten stemmen.
Niet vlekkeloos
Niet alles verloopt echter vlekkeloos. Politieke partijen zoals de Nationale Partij Suriname (NPS), BEP, de Nationale Democratische Partij (NDP), DA’91 en PRO/DOE uiten ernstige zorgen over mogelijke manipulaties en schendingen van de rechtsstaat bij de organisatie van de verkiezingen. Zij eisen daarom de oprichting van een onafhankelijke verkiezingsautoriteit om het proces eerlijk en transparant te laten verlopen.
Landelijk Systeem
Nieuw bij deze verkiezingen is het landelijke systeem van evenredige vertegenwoordiging, dat het oude districtenstelsel vervangt. Paramaribo en Wanica, samen goed voor 32 van de 51 zetels in De Nationale Assemblée, worden hierbij cruciaal. De invoering leidde al tot flinke chaos, vooral bij de kandidaatstellingen. Door administratieve fouten en dubbele aanmeldingen moest het Centraal Hoofdstembureau meerdere kandidaten schrappen, wat opnieuw kritiek opriep op het verkiezingsproces.
Daarnaast vallen er opmerkelijke politieke verschuivingen op. President Chan Santokhi voert opnieuw de lijst aan van zijn Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP), terwijl vicepresident Ronnie Brunswijk lijsttrekker blijft van de Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij (ABOP). Bij de NDP staat Jenny Geerlings-Simons prominent bovenaan, met Ingrid Bouterse, weduwe van voormalig president Desi Bouterse, als symbolische lijstduwer.
Duidelijke keuze
Deze verkiezingen symboliseren voor Suriname een duidelijke keuze: blijven hangen in oude patronen of kiezen voor vernieuwing, transparantie en goed bestuur. De kritische toetsing van partijprogramma’s, het internationale debat en het vernieuwde kiesstelsel geven hoop op volwassen democratische verhoudingen. Tegelijkertijd tonen de voortdurende kritiek en organisatorische problemen aan dat Suriname nog flinke stappen moet zetten om een stevige democratische basis te realiseren. Op 25 mei zal blijken welke richting het land definitief kiest.
