De Surinaamse Dambond heeft het geld niet, de overheid ook niet, en sponsors houden de hand op de knip. “Het zou een slechte reclame zijn voor Suriname als ik me plaats en toch niet kan gaan,” zegt Amoekoni in een recent gesprek met HOPSR TV.
De uitzending bracht drie generaties dammers bij elkaar: Edson Amoekoni (41), de jonge federatiemeester Arwin Bhagwandas (24) en coach en begeleider Don Elliot. Samen gaven zij een glashelder inkijkje in wat er nodig is om een denksporter naar het hoogste niveau te tillen – en waar het in Suriname structureel misgaat.
Van Costa Rica naar Kameroen
Amoekoni plaatste zich vorig jaar tijdens het Pan-Amerikaans kampioenschap in Costa Rica als vijfde – een prestatie op zich. Door het uitvallen van een andere deelnemer kreeg hij officieel groen licht voor deelname aan het WK in Yaoundé, Kameroen van 4 t/m 24 juni 2025. “Wanneer je damt, wil je je meten met de allerbeste,” zegt hij. “Dat kan nergens beter dan op een wereldkampioenschap.”
De vreugde was groot, maar van korte duur. De kosten naar Kameroen voor reis en verblijf zijn zo ongeveer € 8.000, en dat bedrag is er niet. Een crowdfundingsactie werd opgestart, bedrijven kregen brieven, politici werden aangeschreven. Maar de teller staat nog ver van het benodigde bedrag.
Don Elliot, die als begeleider en coach met Amoekoni mee zou reizen, maakt zich zorgen: “Als je als land een speler hebt die zich via zware voorrondes weet te kwalificeren, moet je zorgen dat die speler ook daadwerkelijk naar het WK kan. Nu moeten we bedelbrieven sturen. Dat is niet hoe topsport zou moeten werken.”
Suriname investeert niet in denksport
Volgens Arwin Bhagwandas, zelf internationaal federatiemeester en een van Surinames grootste damtalenten, zit het probleem dieper. “Suriname investeert onvoldoende in sport, en al helemaal niet in denksporten zoals dammen,” stelt hij. “We hebben de potentie om wereldtitels binnen te halen, maar de infrastructuur ontbreekt. Alles hangt af van individuele inzet.”
Bhagwandas haalt een belangrijk punt aan: investeren in dammen is op lange termijn zelfs effectiever dan investeren in veel andere sporten. “Een dammer kan tot op hoge leeftijd blijven presteren. Als je nu in een talent van 20 jaar investeert, dan profiteer je daar als land misschien 30, 40 jaar van.”
Toch gebeurt dat nauwelijks. De Surinaamse Dambond ontvangt geen structurele subsidie. Projecten moeten vooraf worden goedgekeurd, waarna geld vaak pas na afloop beschikbaar komt – als het er al komt. “We zitten krap bij kas,” erkent Elliot. “En dat terwijl we ook andere toernooien in eigen land moeten organiseren. We redden het gewoon niet.”
Dammen leeft, maar heeft steun nodig
Dat dammen in Suriname een populaire sport is, staat buiten kijf. Op straathoeken, in buurthuizen en scholen: overal wordt gedamd. In 1988 organiseerde Suriname zelfs het WK in eigen land en stond het in de wereldwijde top 10. Sindsdien is er echter sprake van een gestage terugval. Met spelers als Amoekoni en Bhagwandas gloort er weer hoop.
Volgens Elliot is Amoekoni een complete speler: “Hij is scherp, creatief en ervaren. In Costa Rica eindigde hij in de top vijf van dertien landen. Dat doe je niet zomaar.” Bhagwandas bevestigt dat: “Edson ziet combinaties razendsnel. Hij kan zowel defensief als agressief spelen. Je moet op je hoede zijn tegen hem.”
Amoekoni zelf blijft bescheiden: “Ik ben constant bezig met mijn spel. Als ik tegen de wereldtop speel, wil ik weten waar ik sta. Dit is mijn eerste WK, dus ik ben ook realistisch. Maar ik wil me meten, leren, en groeien.”
Crowdfunding als laatste redmiddel
Om deelname aan het WK mogelijk te maken, werd een crowdfundingactie opgestart via Doneeractie.nl. “We hopen dat Surinamers in binnen- en buitenland helpen,” zegt Elliot. “Desnoods drink je één biertje minder, maar draag je bij aan de toekomst van onze sport.”
De actie leverde tot nu toe € 385 op. Dat is een begin, maar nog lang niet genoeg. Het geld is nodig voor vliegtickets (waaronder de dure route via Amsterdam, Frankrijk en dan Kameroen), visums (€ 125 per persoon), accommodatie en voeding. Amoekoni moet daarnaast tijdig arriveren om te acclimatiseren en zich mentaal voor te bereiden – dat lukt niet als hij pas één dag van tevoren aankomt.
“Wij zijn ver weg van de meeste toernooien,” legt Elliot uit. “Onze spelers moeten enorme afstanden afleggen en zijn langer onderweg dan Europeanen of Afrikanen. Dan moet je extra investeren in voorbereiding en herstel. Maar daarvoor heb je middelen nodig – en die ontbreken.”
Een symbolische strijd
Wat deze zaak boven het individuele tilt, is het symbolische karakter. Suriname heeft de kans om weer zichtbaar te zijn op het wereldtoneel – met vlag, volkslied en talent. “We vergeten soms hoe belangrijk het is om vertegenwoordigd te zijn,” zegt Bhagwandas. “Wanneer Edson daar speelt, staat Suriname op het bord. Dat moeten we mogelijk maken.”
Hij trekt de parallel met zwemmer Anthony Nesty, die in 1988 goud haalde op de Olympische Spelen in Seoul: “Niemand wist waar Suriname lag, tot plots het volkslied klonk. Als Edson in Kameroen scoort, gebeurt dat opnieuw.”
Maar daar is wel steun voor nodig – en niet alleen in woorden. Amoekoni: “Als sporter wil je je focussen op je spel, niet op de financiering van je ticket. Maar dat is nu wel de realiteit.”
Toekomstplannen: structureel investeren
De uitzending eindigde hoopvol. Elliot kondigde plannen aan voor een groot trainingsprogramma: “We willen volgend jaar duizend dammers opleiden in acht districten. Er komt ook een groot Pan-Amerikaans toernooi naar Suriname met dertien landen. We zijn goed op weg, maar dat lukt alleen als we nu investeren.”
Bhagwandas knikte instemmend: “De nieuwe generatie is er. We zijn klaar om de fakkel over te nemen van de oudere garde. Maar dan moet je ons die kans geven.”
Amoekoni besluit nuchter: “Ik ben er klaar voor. Als ik die kans krijg, zal ik Suriname met trots vertegenwoordigen.”
Wil jij Edson Amoekoni helpen het WK dammen te bereiken?
Ga naar https://www.doneeractie.nl/help-suriname-wereldkampioen-dammen-te-maken/-105761
Iedere bijdrage, hoe klein ook, helpt.
—
